Zangles

Iris van 't Veer

‘Iedereen zou een keer zangles moeten nemen’

Wanneer wist je dat je zangdocent wilde worden?

‘Sommige zangdocenten weten al hun hele leven dat ze zangeres willen worden. Ik ontdekte mijn zangtalent pas bij vrouwenstudentenkoor Medusa, waar ik inmiddels de dirigent van ben. Ik studeerde toen Keltische talen, maar nam enkele klassieke zanglessen en die lerares hoorde potentie in mijn stem en spoorde me aan ermee verder te gaan. Zo koos ik op mijn 23ste voor het conservatorium.

Had je altijd al de ambitie om docent te worden?

‘Het is nooit mijn ambitie geweest om alleen maar te zingen en op operapodia te staan, vanaf het begin was mijn doel om ook zangdocent te worden. Dat leven met lesgeven en dirigeren sprak me vooral aan. Het past ook bij me. Ik wil graag mensen verder helpen die het spannend vinden om te zingen. Zingen is best eng, dat heb ik zelf ook ervaren. Ik vind het fijn om cursisten te helpen die drempel te nemen.’

Kun je iets vertellen over jouw zanglessen?

‘Eigenlijk zou iedereen zangles moeten nemen. Zingen en je stem gebruiken is heel goed voor je persoonlijke ontwikkeling. Het is niet alleen heerlijk en leuk om te doen, maar je leert er veel van. Zoals ruimte innemen, helder en duidelijk spreken of voor groepen staan. Zelf vind ik de stem het mooiste instrument van de wereld.’

Wat is kenmerkend aan jouw manier van lesgeven?

‘Ik werk niet met een vooropgezet plan. Ik wil mijn leerlingen graag iets leren en zorgen dat ze beter worden. Daarvoor heb ik genoeg oefeningen die ik kan inzetten, maar ik vind persoonlijk contact en me inleven in de ander ook erg belangrijk. Als iemand zich veilig voelt, lukt het zingen beter. Ik ga altijd uit van wat er al is en zoek van daaruit naar wat beter kan. Dat geeft vertrouwen en zo groei je als zanger. Soms heb ik liever dat iemand lekker ontspannen even vals zingt, dan dat je heel krampachtig probeert zuiver te zingen. Er wordt dan ook veel gelachen in mijn lessen.’

Naast zangles geef je ook koorles. Wat vind je daar leuk aan?

‘Het bijzondere van koorles is dat je werkt met diverse mensen die samen een groep vormen. Ik geef aan vier verschillende koren les met ieder een ander niveau. Het ene koor wil wat makkelijkere stukken en snel resultaat, terwijl een ander koor juist wat langer wil studeren op ingewikkelde muziekstukken. Dat vind ik leuk en uitdagend. In de koorlessen besteed ik ook veel aandacht aan het gezond gebruik van de stem. En als je dan het resultaat van de samenzang hoort, is dat zo fantastisch.’

Weet je dit al van Iris?

Behalve dat Iris veel klassieke muziekstukken zingt, is ze al vanaf haar puberteit fan van symfonische metal muziek. Ze werkt samen met Tom de Wit (TDW) en heeft koorpartijen ingezongen voor de band Aeon Zen.

Achtergrond

Iris van ‘t Veer geeft individuele zanglessen en koorlessen. Ze is dirigent van studentenkoor Medusa in Utrecht. Ze studeerde Klassieke Zang aan het Utrechts Conservatorium en haar liefde voor Finse muziek ontstond tijdens een uitwisseling in Helsinki. Ze zingt barokmuziek in het ensemble Coronis. Ze geniet ervan om soms solo te zingen, bijvoorbeeld met een orkest of een koor. Ook werkt ze graag samen met pianisten, het liefst in het genre van het Lied.

Marjan Tolboom

'Het mooiste is als mensen zingend een verhaal vertellen'

Hoe zou je jezelf omschrijven als zangdocent?

‘Het belangrijkst vind ik dat leerlingen de les uitlopen met het gevoel dat ze zichzelf hebben kunnen zijn. Dat ze zich hebben kunnen uiten. Dat betekent dat je fouten mag maken; niet alles hoeft perfect. Ik vind het vooral fijn als leerlingen zich vrij voelen om iets te leren. Om hiervoor een veilige sfeer te creëren, probeer ik niet mezelf maar de cursist op de voorgrond te zetten. Die staat centraal. Ik ben er louter om ze te helpen, als een soort coach die je verder op weg helpt.’

Vinden mensen het niet spannend om een-op-een te zingen?

‘Voor veel mensen is het in eerste instantie inderdaad doodeng om zoiets unieks als je eigen stem te laten horen. Zingen is heel persoonlijk. Het is nogal wat dat je je eigen instrument bent; je kunt je namelijk niet verschuilen achter een fluit of gitaar. Daarom is het belangrijk dat je je prettig voelt en veel plezier hebt in de les. Juist door het op jouw eigen manier te doen, ontstaat er iets unieks en moois.’

Waar draait het om in jouw lessen?

‘Bij mijn zangles gaat het vooral om ontdekken. Daarom vraag ik altijd op voorhand wat iemand wil leren. De een heeft meer aspiratie, de ander wil zijn techniek verder verbeteren. Iedereen heeft eigen leerdoelen en daar sluit ik de les op aan. Alles draait om een positieve leeromgeving. Ik kijk met een open blik naar de cursisten, zodat ze zich uitgenodigd voelen om hun zangkunsten te tonen.’

Waar geniet jezelf van bij het zingen?

‘Het mooiste is als iemand een verhaal vertelt. Iemand hoeft niet per se een loepzuivere zangstem te hebben. Het is eerder de manier waarop iemand zingt, die mij aanspreekt. Sommige leerlingen vinden het leuk om te improviseren; dan kom je los van wat je gewend bent en leer je nog beter je stem en kwaliteiten kennen. Je kopieert geen liedje, maar geeft je eigen interpretatie van een nummer. Dat is bijzonder om te horen. ’

Waar krijg je energie van bij het lesgeven?

‘Zelf krijg ik als docent veel energie van de optredens die pianodocent Jasper Lekkerkerk en ik organiseren in café Miles. Ze zetten dan echt iets neer, ze leren zichzelf presenteren en leren van het kijken naar andere optredens, dat geeft iedereen veel energie en motivatie. En mij ook.’

Wist je dit al van Marjan?

Marjan heeft veel gezongen in verschillende pop- en jazzensembles in binnen- en buitenland, waaronder bij de jazz- en funkensembles Groovy Items en Gelly Booty.

Achtergrond

Marjan Tolboom studeerde eerst Klassieke Zang aan het Conservatorium in Zwolle, maar studeerde af in Lichte Muziek Zang aan het Conservatorium in Utrecht. Later studeerde ze nog Muziekwetenschap aan de Universiteit van Utrecht. Al ruim twintig jaar geeft ze les en volgt regelmatig cursussen over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van zangtechniek. Inmiddels is ze Authorised Teacher in Complete Vocal Technique. Ze heeft zelf gezongen in verschillende pop- en jazzensembles in binnen- en buitenland.

Anne Marije van den Toren

'Jonge kinderen zingen zo puur en durven eigenlijk alles'

Wat vind je mooi aan het vak zangmuziekdocent?

“Het fijnste aan mijn vak is dat ik de hele dag met muziek bezig kan zijn. Ik zing al zo lang als ik me kan herinneren. Zingen is iets heel vanzelfsprekends voor me, het is een mooie manier om me te uiten en om emoties te tonen. Ik heb lang getwijfeld wat ik wilde doen: of het conservatorium of toch de Pabo. Als muziekdocent komt alles mooi samen. Ik werk met volwassenen maar ook veel met kinderen en alles draait om muziek. Dat vind ik heel prettig.”

Welke muziekvorm heeft je persoonlijke voorkeur?

“Als ik zou moeten kiezen, want ik houd van heel veel stijlen, dan zou ik zeggen: meerstemmig zingen. Dat doe ik bijzonder graag omdat het zo uitdagend is om een mooie verbinding te maken tussen de verschillende stemmen. Op dit moment richt ik me minder op het uitvoeren, want al mijn tijd en energie gaat op aan lesgeven. Al zing ik nog wel in een klassiek koor.”

Heb je een bepaalde lesmethode die je inzet?

“Vooral bij de koorlessen heb ik een duidelijke structuur, als dirigent ben je iets meer bepalend dan bij andere groepslessen. Maar verder zijn mijn lessen, zowel bij de kinderen als volwassenen, zeer speels. Ik zet vaak spelletjes in en bedenk grappige oefeningen. Ik kan heel spontaan bij een woord ineens een liedje gaan zingen. Verder bewegen we veel en vind ik humor belangrijk. Zingen is een hobby voor mensen en dan wil je wel dat ze er veel plezier aan beleven. Ik zorg dan ook voor een fijne sfeer.”

Is het belangrijk om naar een optreden toe te werken?

“Ik ben best ambitieus en geef soms stukken waarvan ik achteraf denk: wellicht was dit iets te hoog gegrepen. Maar daarmee zorg je er wel voor dat cursisten ineens stappen zetten. Net als bij voorstellingen. Richting de kerstperiode werken we echt toe naar diverse optredens en de extra focus die dan ontstaat, zorgt ervoor dat cursisten ineens flink vooruitgaan. Geweldig!”

Wat vind je zelf leuk om te merken bij leerlingen?

“Mooie momenten vind ik die keren dat de wat meer verlegen kinderen ineens uit hun schulp kruipen. Ook beleef ik veel plezier aan de jongere kinderen van een jaar of zes, zeven. Zij zingen zo puur en durven eigenlijk alles, ze ervaren nog geen gêne. Dat is dan weer anders bij het Pop- & Jazzkoor, zij kunnen allemaal al prima zingen, maar denken soms te veel na. Dan is de uitdaging: vooral doen! Wanneer ik dan merk dat cursisten ineens thuis meer oefenen, waardoor ze met sprongen vooruitgaan, dan maak je mij gelukkig.”

Wist je dit al over Anne Marije?

Toen ze jonger was heeft ze een jaar gewerkt als au pair in Engeland, vlakbij Londen.

Achtergrond

Anne Marije van den Toren groeide op in Veenendaal, waar ze eens heeft opgetreden bij een klassiek openluchtconcert. Na de middelbare school volgde ze aan de HKU in Utrecht de opleiding tot Muziekdocent. Al gauw gaf ze lessen aan diverse groepen: vooral zang- en koorlessen. Die lessen geeft ze bij Scholen in de Kunst, maar ook bij Stichting de Gooische Muziekschool in Bussum en bij Zangschool Utrecht. Ze rondde ook de opleiding tot Universal Voice af. 

Bekijk hier een optreden van Anne Marije!