Wil je beginnen met leren tekenen en schilderen of heb je al jaren ervaring? Zoek je een plek waar je je technisch kan ontwikkelen of wil je meer uitgedaagd worden bij het verdiepen van je persoonlijke stijl? In deze cursus word je door de docent begeleid in je eigen ontwikkeling. Je werkt, zij aan zij met je medecursisten, op je eigen niveau.
Binnen de lessen komen de verschillende aspecten van tekenen en schilderen aan bod. Er is aandacht voor materiaalgebruik, compositie en kleurgebruik en ook voor het ontwikkelen van een persoonlijke stijl. De docent kiest een aantal gezamenlijke thema’s en opdrachten, maar er is ook ruimte voor meer persoonlijk onderzoek. De docent houdt in de lessen dus rekening met je persoonlijke ontwikkeling én met behoeften en ideeën uit de groep.
Hoewel cursisten in principe steeds werken aan een eigen schilderij vinden we het werken in de groep belangrijk en waardevol. Er is aandacht voor een fijne, gezellige én productieve werksfeer waarbij cursisten elkaar kunnen helpen en tips uitwisselen. En we drinken altijd samen een kopje koffie of thee.
De cursusprijs is exclusief materiaal. Een pakket met daarin de basismaterialen voor deze cursus kun je bij ons aanschaffen voor € 50,-. Dit kun je aangeven bij je docent. Het bedrag komt dan op de factuur te staan.
Deze cursus wordt aan meerdere groepen aangeboden en elke groep heeft een vaste docent, die eigen accenten aanbrengt in de lessen. Meer informatie over deze docenten vind je onderaan deze pagina.
De cursus bestaat uit 30 lessen mét docent en 5 bijeenkomsten zonder docent. In die 5 bijeenkomsten ben je, samen met je medecursisten, zelfstandig aan het werk.
Let op: sommige cursussen zijn vol. Je kunt je wel inschrijven voor de wachtlijst.
‘Als mensen zichzelf verrassen’
Achtergrond
• Anne Marie haalde haar eerstegraads docentenopleiding op de Academie voor Beeldende Vorming in Tilburg, in 1989 studeerde ze aan de Rijksacademie in Amsterdam. Ze kreeg onder andere les van Marlene Dumas en René Daniëls
• Sinds 1992 geeft ze cursussen tekenen en schilderen voor volwassenen bij Scholen in de Kunst
• Anne Marie werkt als beeldend kunstenaar vanuit haar eigen atelier, ze heeft tentoonstellingen in galerieën door het hele land en is docent tekenen en schilderen op de Nieuwe Akademie in Utrecht
Als docent
‘Mijn lessen zijn gebaseerd op ervaringen uit mijn eigen praktijk als beeldend kunstenaar. Mijn enthousiasme en mijn liefde voor kunst wil ik overbrengen. Wat ik zelf al werkend tegenkom en wat ik om mij heen zie bij andere schilders, is een inspiratie voor het lesgeven. Daarom werk ik niet heel planmatig. Ik reageer graag op wat mensen zelf aanbieden, wat ze interesseert. Ik zie snel wat ze kunnen – dat probeer ik te versterken. Ik wil bij mijn cursisten een gevoel van vrijheid creëren, zodat ze dingen durven, in zichzelf gaan geloven en zien wat ze kunnen: geweldige dingen maken!’
De les
‘Ik bedenk meestal opdrachten waaraan we ongeveer zes weken werken. Afgelopen seizoen bijvoorbeeld werkten we met het thema handen en gebaren. Ik laat voorbeelden zien uit de kunst, zodat mensen ideeën kunnen ontwikkelen en zelf invulling kunnen geven aan het onderwerp. Welke techniek past erbij, welke kleurstellingen? Ik geef aanwijzingen, op ieders eigen niveau. “Als je daar meer accent legt”, of: “Als je dat nou anders op het vlak zet”, en: “Hoe komt het dat dit beeld zo sterk is?” Cursisten kunnen gedurende het seizoen veel kanten op. Er komen landschappen tevoorschijn, dromerig, of juist abstract. Of er ontstaan impressies vanuit het materiaal. Met een avontuurlijke houding kom je heel ver!’
Techniek
‘Al werkend komen mensen vanzelf de behoefte tegen om bepaalde technieken te leren. Ik geef vaak verschillende mogelijkheden: werken met potlood of inkt, maar ook groot: met verf en brede kwasten. Op een gegeven moment gaan ze zelf dingen pakken. Wanneer ze steeds hetzelfde doen, in vorm of techniek, stuur ik ze graag ook een andere kant op. Leren kijken, en je ontwikkelen staat voorop. En natuurlijk plezier beleven!’
De groep
‘De sfeer in de teken- en schilderlessen is productief en goed. Dat is belangrijk. De cursisten blijven over het algemeen lang bij elkaar. Sommige groepen gaan met elkaar naar tentoonstellingen - ze houden allemaal van kunst, en worden een soort vriendengezelschap. En ik zorg er wel voor dat ze zich blijven vernieuwen met schilderen.’
Geluksmomentjes…
‘Als ik zie dat cursisten steeds verder komen en zichzelf verrassen. En mensen die goed schilderen, geven mij ook iets: ze inspireren mij!’
‘Eerst op onderzoek uit’
Achtergrond
• Monica studeerde af als eerstegraads docent tekenen en kunstgeschiedenis, later ook als eerstegraads docent handvaardigheid. Ook volgde ze enkele postacademische studies
• Ze begon haar loopbaan bij Latent Talent in Leusden, werkte bij Creatieve Cursussen Appelmarkt en de Rijks Pabo te Amersfoort
• Sinds 1989 werkt Monica bij Scholen in de Kunst
• Daarnaast geeft ze les op het Haags Montessori Lyceum (w.o. examenklassen tekenen/schilderen) en op de HVA lerarenopleiding
• In haar eigen werk gebruikt ze graag natuurkleuren en oude doorleefde materialen. Ze maakt ook meer kleurige schilderijen vanuit verschillende thema’s
Als docent
‘Ik zie mijzelf als een betrokken begeleidster. Als docent kan ik putten uit een rijke ervaring en tegelijkertijd focus ik vooral op de interesses van cursisten. Het gaat uiteindelijk om dat persoonlijke; om het ontwikkelen van een eigen beeldtaal en visie. Dat stimuleer ik door onderzoek en het verkennen van mogelijkheden. Ik geef graag tips en tops. De Montessori–gedachte: Leer mij het zelf te doen sluit aan bij dit leerproces. Werken met hoofd, hart en handen.’
De les
‘Cursisten werken vanuit een centraal geïntroduceerd thema of onderwerp, met ruimte voor eigen inbreng en oplossingen. Je maakt één of meerdere werkstukken, waarbij verschillende teken- en schildertechnieken en verschillende materialen aan bod komen. Er is aandacht voor elementen uit de vormgeving zoals licht, kleur, ruimte, vorm of compositie. Cursisten hebben ook ruimte om aan eigen opdrachten of thema’s te werken. De sfeer in de les is ontspannen. Ik stimuleer het kijken bij elkaar en het bespreken van het werk.’
Vooronderzoek
‘Bij elk thema vraag ik aandacht voor het proces. Aan het uiteindelijke kunstwerk gaat onderzoek vooraf. Een bepaald onderwerp roept namelijk niet alleen vragen op over materiaal- en vormgebruik, maar vooral ook over wat jij wilt uitbeelden (inhoud) en hoe je dat kunt doen. Reizen, mensen, dieren, landschappen, natuurtaferelen, interieurs, architectuur, stillevens, dromen, ervaringen, literatuur etc. kunnen daarbij het uitgangspunt zijn: het gaat om wat jou boeit en inspireert. Verkennende schetsen maken is belangrijk, zo kom je op ideeën. Je kunt daarbij allerlei hulpbronnen raadplegen zoals fotomateriaal en werk van kunstenaars. Je leert op verschillende manieren waarnemen: je gaat associëren, combineren en misschien abstraheren om te komen tot wat voor jou de essentie is. Je bepaalt je eigen invalshoek en werkwijze. Je experimenteert met technieken en vormgeving.’
Theorie
‘Aan de thema’s koppel ik theorie, meestal in de vorm van PowerPoints met kunstwerken en fotomateriaal, die je thuis kunt bekijken. Gaat het om een landschap? Dan laat ik bijvoorbeeld kennismaken met verschillende landschappen en stijlen. Tijdens de lessen teken en schilder je vooral, de theorie is een hulpmiddel.’
Geluksmomentjes…
‘Kwaliteit van het werk en het zien ontstaan daarvan maken me gelukkig. Net als het werkplezier en de interactie tussen de deelnemers. Ik houd ook van de verbondenheid die ontstaat als de werken mooi hangen op een expositie, of als we een leuke excursie hebben.’
‘Ik daag cursisten graag uit het beste uit zichzelf te halen’
‘Naast mijn kunstenaarsbestaan heb ik altijd met veel plezier lesgegeven. Aan kinderen en aan volwassenen van allerlei niveaus. Als docent vind ik het leuk om op een enthousiaste, positieve manier mensen met een kleine aanwijzing verder te helpen bij hun tekening of schilderij. Soms verander ik maar één lijn om een vorm kloppend te maken. De verbazing die dan bij de cursist ontstaat maakt mijn werk leuk.’
‘We beginnen bijvoorbeeld met elkaars portret te tekenen. Zo leer je elkaar beter kennen en leer je veel over de indeling van het gezicht en de verhoudingen. Daarna volgen andere onderwerpen, zoals diepte tekenen of werken met schaduwen en lijnperspectief. Aan het einde van elke les bekijken we elkaars werken en geven de cursisten elkaar feedback – ook een belangrijk leermoment. Ik vind het belangrijk dat cursisten krijgen waarvoor ze komen: beter leren tekenen en schilderen.’
‘Ik vind het fijn als er in de les een prettige sfeer heerst waarin mensen zich vrij voelen om hun eigen creativiteit te ontwikkelen. De les heeft een sociaal karakter, al is het natuurlijk geen theekransje. Ik daag cursisten graag uit het beste uit zichzelf te halen. Het is niet snel goed bij mij, dan zeg ik bijvoorbeeld: “Volgens mij is dit werk nog niet af, kijk eens naar de details of de schaduwen.” Met tips en handreikingen moedig ik ze aan, zodat ze leren dat een werk vaak beter wordt door er extra aandacht aan te besteden. Dat geeft meer voldoening achteraf.’
‘Ik heb het lesgeven altijd gecombineerd met mijn vrije werk. Het liefst schilder en teken ik in mijn eigen atelier; solitair werken vind ik ook prettig. Op dit moment ben ik bezig met aquarelleren, acrylverf en met nieuwe druktechnieken, zoals gel plaat monoprinten. In mijn werk zijn bomen een terugkerend thema. Ik hou van dat lijnen- en schaduwspel: bomen zonder blad, bijna abstract, vind ik het mooist. Ik spring een paar keer per week op de fiets om het bos in te gaan, waar ik inspiratie op doe.’
Arlet maakte van papierpulp bijzondere lijsten rondom spiegels, waarmee ze eens bij Hans van Willigenburg op televisie is geweest.
Arlet Ybema is beeldend kunstenaar en docent tekenen en schilderen in Amersfoort en Uithoorn. Ze studeerde aan de Hogeschool voor de Kunsten in Amsterdam waar ze afstudeerde als docent tekenen, schilderen en kunstgeschiedenis. Ze heeft een eigen atelier in Amersfoort en geeft daar ook een-op-een lessen. Ze laat zich graag inspireren door de natuur. Ze heeft haar eigen onderneming: Het kunstnest.
‘Fantasie in banen leiden’
Achtergrond
• Dorette studeerde af aan de Amsterdamse Academie voor Beeldende Vorming, eerstegraads docent tekenen en schilderen en volgde later bijscholing keramiek
• Sinds 2009 geeft ze les bij Scholen in de Kunst. Behalve groepslessen begeleidt ze ook projecten op scholen in Amersfoort.
• In haar eigen atelier maakt Dorette voornamelijk toegepaste kunst, in opdracht en vrij werk: wandschilderingen voor kinderkamers en cafés, portretten, grafmonumenten en urnen.
Als docent
‘Vaak zetten mensen zichzelf vast binnen bepaalde kaders. Ik wil hen inspireren daarbuiten te komen. Kinderen stimuleer ik hun fantasie te ontwikkelen, terwijl ik ze tegelijkertijd techniek leer. Ik wil ze meenemen in hun verbeelding, maar ook leren dat er technische keuzes gemaakt moeten worden waardoor een idee beter naar buiten komt. Ik laat ze ontdekken hoe ze verschillende materialen tot iets heel anders kunnen omvormen.’
Sturen
‘Door mijn technische kennis komen kinderen verder met het verbeelden van hun fantasie. We maken bijvoorbeeld een zeebodem, met koraal van klei, en met vissen op stokjes die ze getekend en gelamineerd hebben. Dat gaat verder dan ze zelf kunnen bedenken, hun fantasie wordt in banen geleid. Soms moet ik wel duwen, want veel kinderen hebben de neiging snel klaar te staan. Dan doe ik iets voor, of laat ik voorbeelden zien. Ik heb denk ik het vermogen te zien waar kinderen gestuurd moeten worden.’
De les
‘Ik vind het prettig als kinderen gefocust zijn, als ze het goed oppikken en graag willen. Ik werk het liefst met een duidelijke opdracht, zodat het niet alle kanten opgaat. Na mijn uitleg werken leerlingen die opdracht uit, in een of meerdere lessen. Vaak is het prettig chaotisch: kinderen trekken van alles uit de kast. Dat is juist het leuke – dat kan hier!’
‘Volwassenen hebben vaak een eigen plan. Dan ben ik ook coach, maar minder sturend. Soms geef ik ze ook opdrachten om even van het pad af te gaan, losser te komen, abstracter te kijken. Leren meer te durven - dat speelt vaak bij volwassenen.’
Geluksmomentjes…
‘Als mijn leerlingen in een flow komen, zich er helemaal in verliezen – ongeacht of het kunstwerk nou goed wordt of niet. En als ik merk dat kinderen totaal opgaan in een beeldende wereld, dat ze met hele fantasieverhalen komen als ik vraag wat ze gemaakt hebben.’
‘Leren kijken en iedereen in beweging houden’
Achtergrond
• Michiel Jansen studeerde in 1986 af als eerstegraads docent tekenen, schilderen en kunstgeschiedenis aan de Hogeschool voor de Kunsten, Utrecht.
• Hij begon als docent in Amersfoort bij de Appelmarkt, maakte de fusie mee met Creatief Centrum De Hof, en kwam na het samengaan van diverse kunstinstellingen in 2000 bij Scholen in de Kunst. Hij gaf les aan de Universiteit van Utrecht, de Volksuniversiteit Utrecht, ‘t Klooster in Harderwijk en bij IDEA in Soest.
• Michiel leidde zomerworkshops in binnen- en buitenland en gaf ruim 20 jaar les aan jongeren van 12 tot 18 jaar. Nu geeft hij alleen nog cursussen voor volwassenen.
• Als beeldend kunstenaar werkt hij vanuit zijn eigen atelier en exposeert hij regelmatig in galeries en op landelijke beurzen.
Als docent
'Je ziet wat je weet” is mijn ervaring. Ik vertel mijn cursisten daarom veel, zodat ze meer weten en dus meer leren zien. Ik ben een entertainer, maar met mijn kennis over kunst en technieken ook een ‘autoriteit’. In eerste instantie wil ik iedereen in beweging krijgen met een goede opdracht. Dat betekent dat er ook beperkingen zijn in “wat mag en wat niet”. Ik geef tips, ik verwijs naar voorbeelden uit de kunstgeschiedenis, ik doe soms iets voor - om dan ook iedereen in beweging te houden. Als er niks gebeurt, staat het stil; als er eindeloos geprakkiseerd wordt, gebeurt er niks op papier.’
De les
‘Mijn lessen zijn gebaseerd op drie elementen:
1. De inhoud, datgene wat wordt uitgebeeld. We werken naar aanschouwing: portret-, modeltekenen, stillevens maken. Of naar verbaal gegeven: op basis van een omschreven onderwerp.
2. Het materiaal en de techniek die daarmee samenhangt.
3. De eigenheid die je als cursist ontwikkelt.
Welke nadruk ik leg, verschilt per les en per groep. In de groep voor gevorderden gaan we de diepte in met de inhoud, met verschillende opdrachten en technieken. In de basiscursussen komt heel veel voorbij: stillevens, landschappen en meer verhalende onderwerpen.’
De groep
‘De sfeer in mijn groepen is gezellig, prettig én geconcentreerd. Cursisten staan niet als losse poppetjes naast elkaar te creëren, het werk wordt regelmatig met elkaar besproken. Daarmee overstijgt de les de zolderkamer thuis. Hoe moeilijk een opdracht soms ook lijkt, je bent met elkaar, je hoeft niet alles zelf uit te vinden, je kunt dingen oppakken die je om je heen ziet.’
Geluksmomentjes…
‘Als het geheel meer is dan de som der delen.’
'In mijn lessen leer je te dansen op papier'
“Kunst maken is een verlengde van mij. Net als ik bij tuinieren in de planten en aarde opga, doe ik dat ook in materialen of in lijnen en vormen om de schoonheid die ik zie naar voren te brengen. Ik hou er ontzettend van om in mijn eigen wereld te zijn. Al heb ik ook jarenlang met andere kunstenaars gewerkt aan gezamenlijke projecten. Dan ontdek je dat er iets anders moois ontstaat, dan wanneer je het alleen zou maken. Ik krijg energie van spontane, inventieve projecten. Dit laat ik ook terugkomen in mijn lessen. Mijn weg in het leven is om schoonheid te vangen.”
“Bij kinderen is het ontzettend leuk om te zien dat ze alle vrijheid voelen om te creëren. Van die speelse blik vol verwondering geniet ik, net als van hun houding om alles te durven. Daar raak ik zelf ook door geïnspireerd. Altijd bijzonder om te zien hoe ze tot nieuwe vondsten komen en met nieuwe technieken omgaan. Het fijnste is om cursisten uit te dagen en te prikkelen. Als ik zie dat iemand ‘vastzit’ in een tekening, dan is het mooi te merken dat door mijn begeleiding er weer beweging in komt. Die struggle is voor iedereen herkenbaar. Ik vind het fijn als er dan overgave ontstaat, zodat het weer stroomt. Zo fijn om handen te zien dansen over het papier.”
“Het is bijzonder dat ieder mens, groot of klein, zijn eigen unieke teken- of schilderschrift heeft. Het is mooi als de cursist dat ziet en herkent. In mijn lessen geef ik veel ruimte voor eigen inbreng. Natuurlijk heb ik een lesplan vol basisvaardigheden en technieken. Zeker volwassenen, die soms meer dan twintig jaar niet hebben geschilderd, vinden een bepaalde structuur prettig, merk ik. Ik leer ze goed kijken en leer diverse technieken aan en we werken met verschillende materialen, van pastel en aquarel tot Oost-Indische inkt. Ik kijk altijd goed naar de behoefte van een groep en pas mijn les daarop aan. Dat kan betekenen dat we de ene week grafiek doen en op andere weken tekenen met houtskool en gum, schilderen met acrylverf, leren modeltekenen of buiten tekenen.”
“Het is natuurlijk heerlijk om met groepen ergens naartoe te werken. Tijdens de lessen wil ik ze zo veel mogelijk bijbrengen en in een tentoonstelling komen al die vaardigheden samen. Ik hou ervan om met een thema te werken, zodat alles fraai bij elkaar past. Bij een recente groepstentoonstelling hingen er vier meterslange banieren naast elkaar in de ruimte. Ze waren prachtig fantasierijk en vol verbeeldingskracht. Alle ouders en kinderen waren zo trots op hun werk en verbaasd hoe mooi deze grote kunstwerken van vier verschillende lesgroepen samen één groot geheel vormden. Dan loop ik zelf ook als een trotse pauw tussen de leerlingen door.”
Kathelijn is vroeger verloskundige geweest. Ook al een vak waarin overgave en verwondering een rol speelt.
Kathelijn van Dongen studeerde eerstegraad Docent Beeldend aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Ze volgde een post graduate aan de Kanoria Centre of Arts in Ahmedabad, India. Na enige tijd zelfstandig en met enkele andere kunstenaars samen kunst te hebben gemaakt, woonde en werkte ze jarenlang in Berlijn. Ze heeft in het verleden ook veel ruimtelijk werk gemaakt, zoals decors voor het Concertgebouw in Amsterdam. Tevens deed ze restauratiewerk in de Grote Kerk in Breda.