Voor wie zich op een actieve manier wil oriënteren op het aanbod van de Theaterschool of het gewoon leuk vindt om steeds weer wat anders te doen, is er de cursus Ontdek theater.
Het programma van Ontdek theater bestaat uit lesblokken van verschillende docenten. In elk blok staat een andere discipline centraal. We halen inspiratie uit alles wat theater te bieden heeft. Van teksttoneel tot improviseren, van muziektheater tot fysiek spel, van theatermaken tot acteren.
De lessen worden gegeven door verschillende vakdocenten en zijn laagdrempelig. Er is veel aandacht voor een fijne, gezellige sfeer en plezier in spelen staat voorop.
Omdat de lessen worden gegeven door experts in het vakgebied en heel afwisselend zijn, biedt het programma ook genoeg uitdaging voor cursisten met enige spelervaring.
Het programma van Ontdek Theater wordt jaarlijks vastgesteld en vind je hier binnenkort.
‘Creativiteit zit vaak verscholen in de impuls’
Achtergrond
• Derk volgde de opleiding culturele en maatschappelijk vorming en later de docentenopleiding op de Toneelschool.
• Hij werkt sinds 1 januari 2008 voor Scholen in de Kunst, als docent en regisseur. Al een aantal jaar geeft hij samen met Simone van den Berg les aan jongeren tussen de 13 en 20 jaar.
• Derk en Simone maken en spelen ook samen jeugdtheatervoorstellingen bij theatergroep Koeterwaals.
Als docent
‘De combinatie van zelf spelen en lesgeven vind ik leuk – zo blijf ik me bewust van waar ik bij coach. Maar ik vind lesgeven eigenlijk het leukste wat er is! Ik ben heel enthousiast over mijn vak en dat probeer ik over te brengen. Mijn streven is een leerling verder te brengen in zelfstandigheid en zelfbewustzijn.’
Zelfbewustzijn
‘Toneelspelen is vooral met een helicopterview naar jezelf kijken: je bijvoorbeeld tegelijkertijd bewust zijn van je tekst, van je beweging op het toneel en van je medespelers. Alles wat je doet op het toneel heeft betekenis: onbewust krabben aan je neus gaan mensen interpreteren. Om dat zelfbewustzijn te ontwikkelen geef ik opdrachten waarbij je zinnetjes in je hoofd gebruikt bij handelingen en gevoelens: je pakt een kopje en denkt: Ik pak nu dat kopje op. En in de regie prop ik ze vol met opdrachten, zodat ze precies weten wat ze doen. Zoals bij auto rijden, in het begin ben je ontregeld omdat je overal op moet letten: spiegels, schakelen. Maar als je het vaak genoeg herhaalt, kan je het uiteindelijk allemaal tegelijk.’
Echt luisteren
‘Incasseren tijdens het spel krijgt veel aandacht in de les. Iemand zegt iets tegen jou - wat doe je dan? We onderzoeken welke stappen je in het dagelijks leven onbewust neemt, voorafgaand aan een reactie. Allereerst: luisteren! 100 keer dezelfde voorstelling spelen, betekent 100 keer luisteren naar je tegenspeler. Iedere keer zegt hij het anders, dus iedere keer zou je reactie anders moeten zijn. Dus jezelf afvragen wat je ervan vindt, de tijd durven nemen, dan kom je beter bij het gevoel. Vaak bedenken leerlingen van tevoren dat ze bijvoorbeeld na die-en-die tekst gaan huilen, dat komt dan meestal niet geloofwaardig over.’
Impuls
‘Een ander deel van de les is juist het volgen van een impuls. Kijk of je je impuls kan volgen in de interactie met een ander, dan ontstaan verrassende dingen. Creativiteit zit vaak verscholen in de impuls. Soms loopt dat dood – dat is een risico. Leerlingen willen graag alles meteen goed doen. Maar ik leer ze ook het risico van de doodlopende weg te nemen, zo kom je op plekken die je niet kent en verras je jezelf en het publiek.’
De groep
‘Ik ben heel blij met de groepen. Pubers zijn sowieso leuk om mee te werken. Je moet in het theater kwetsbaarheid laten zien. Ik geloof niet in het idee ‘je kruipt in de huid van iemand anders’. Je bent het zelf, in een andere situatie. Je eigent je de rol toe door te bedenken: hoe zou ik zijn in deze positie? Dan ben je kwetsbaar. Lastig, want pubers ontwikkelen zichzelf vaak vanachter een dik stuk glas. Soms laten ze een tekststukje los. Als het bevalt, houden ze het vast en zo niet, dan nemen ze het terug. Dat dikke glas is hier niet handig. Ontroerend, als dat doorbroken wordt. Maar meestal laten ze dat glas achter als ze komen, omdat ze het idee hebben dat hier alles kan. Ultiem, als je dat kan creëren!’
Geluksmomentjes…
‘Op het gevaar af pathetisch te klinken: ik ga hier elke vrijdag fluitend naar toe, er zijn altijd zo veel geluksmomentjes. Als ik een leerling zie openbreken, zie groeien, dat ontroert me.’
'Mijn lessen zijn één grote theatrale speeltuin'
“Ik kom meestal met een bak aan positieve energie de les binnen. Die uitstraling vind ik belangrijk, omdat het gelijk de toon zet voor de les. Ik hou van nieuwe dingen ontdekken in de les, maar ik vind vakdidactiek ook belangrijk. Ik ben zelf heel transparant. Ik heb altijd een open houding maar de cursisten, zodat ze makkelijk kunnen vertellen wat hen bezighoudt en wat ze belangrijk vinden. Buiten mijn lessen sta ik ook altijd open voor van alles en iedereen. Door die blik hoop ik dat ze alles aan me durven vragen.”
“Met elke groep is het altijd weer even zoeken wat ze fijn vinden. Soms heb ik een groep die alles durft, maar ik maak ook mee dat er cursisten tussen zitten die meer verlegen zijn. Dan is het de kunst om goed aan te sluiten, te luisteren wat ze willen en nodig hebben. Ik pas mijn lessen echt aan de groep aan, ik maak ruimte voor hun eigen ideeën. Af en toe is het net één grote theatrale speeltuin waarin we met elkaar aan de slag gaan.”
“Het mooie aan mijn vak is dat er in de lessen heel veel speelplezier zit en natuurlijk fantasie en creatiekracht. Daarnaast zorg ik ervoor dat op de achtergrond hun leerdoelen aanwezig zijn: zoals samenspel, reflecteren, een scène leren opbouwen en positieve feedback geven aan elkaar. Zodra ik merk dat ze alle technieken onder de knie hebben, dan werken we toe naar een voorstelling. Ik moedig ze aan allerlei ideeën aan te dragen, die ik vervolgens ga theatraliseren. Het is fijn als ze voelen dat het stuk echt van hun is, maar tegelijk moet het ook een kop en een staart hebben.”
“Dat is zo leuk. Als we aan een voorstelling werken, brengt dat weer een heel andere sfeer met zich mee. De cursisten ervaren pieken en dalen. Ze moeten dan durven, het echt doen. Het is erg fijn om naar een voorstelling toe te werken, want het geeft focus. Je ademt even met elkaar een aantal weken dezelfde energie in. En dan bij de echte dag: de totale ontlading. Geweldig. Dat blijft een magisch moment, voor de spelers, het publiek en voor mij als docent.”
Tijdens een van haar reizen ging ze eens op de foto met een heel beroemde Spaanse acteur, maar ze wist op dat moment helemaal niet wie dat was. Ze heeft nog steeds zijn handtekening.
Karen Savert volgde de opleiding tot docent Theater bij Artez in Zwolle. Daarna ging ze aan de slag als freelance docent en werkte bij verschillende culturele instellingen. Ze is productieleider en acteur bij Theater AanZ, een sociaal-artistieke theatergroep die belangrijke maatschappelijk thema’s naar theatrale verhalen vertaalt. Zo speelt ze in een voorstelling over homoseksualiteit die getoond wordt op christelijke middelbare scholen om dit onderwerp bespreekbaar te maken. Bij Scholen in de Kunst geeft ze kinder- en jongerentheater en improvisatielessen.
‘In mijn lessen zit veel interactie’
"Vooral heel enthousiast. Ik hou ervan om met veel beweging en spektakel les te geven. Omdat ik opgeleid ben als danser zit er veel dynamiek en muziek in mijn lessen. Dat geldt zowel bij de cursus musical met de kinderen, als bij jongerentheater of improvisatie voor volwassenen.”
“Ik vind het belangrijk om goed te luisteren naar de cursisten, wat willen zij? Waar werken zij graag naartoe? In mijn lessen zit je niet steeds aan de kant te kijken, je doet mee, je geeft feedback. Er is veel interactie. Ik hou van muziek en bewegingen die het spel benadrukken. Groot spelen en dan weer heel klein, zodat het één mooi geheel wordt.”
“Het fijnste vind ik dat ze graag komen. Dat ze ernaar uitkijken, er zin in hebben. Ik neem iedere cursist heel serieus en luister goed naar wat iemand wil leren. Mijn motto is: fouten maken mag. Wat zeg ik: fouten maken moet! Anders houd je je als speler veel te veel in en word je onzeker. Ik hoor vaak dat ze enorm veel plezier hebben tijdens de lessen.”
“Voor mij is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de cursisten in de loop van het jaar één hechte groep worden. Eén team, één taak, daar geloof ik in. Dat ze echt iets durven laten zien aan elkaar. Vooral als ik zie dat iemand die weinig durft zich ontpopt van een muurbloempje tot een stevige zonnestraal. Als dat lukt ben ik blij.”
“Natuurlijk neem ik mijn ervaring mee, al is dat niet het uitgangspunt. Maar als ik merk dat er in de groep mensen zitten die bijvoorbeeld graag willen leren camera-acteren of tips willen voor audities, dan verwerk ik dat zeker in de les. Maar het belangrijkste is dat ze vrij kunnen en durven te spelen.”
Zodra hij vrij is pakt hij graag zijn koffers in om het liefst naar een tropisch land te reizen. Als het maar lekker warm en zonnig is.
Guillermo Hilversum volgde de dansopleiding bij Lucia Marthas in Amsterdam. Daarnaast volgde hij acteerlessen. Hij is sinds zijn negende al bezig met theater en acteren. Hij werkt als regisseur voor verschillende RTL-programma’s. Daarnaast is hij kinderregisseur van diverse musicals. Hij is o.a. begeleider van de kind-acteurs bij GTST en De Luizenmoeder. Misschien ken je hem nog als Tinco uit de jeugdserie Spangas? Guillermo is ambassadeur van Make-A-Wish waar hij ook regisseur is van de video’s die met de kinderen worden gemaakt.