Cello-ensemble beginners, 21+

Esther Iglesias

Rebecca Fransen

‘Lekker spontaan spelen met muziek die bij je past’

Wat is jouw stijl van lesgeven?

‘Ik hou ervan om de les echt aan de leerling aan te passen. De een kiest voor de contrabas omdat die zichzelf graag ziet spelen in een symfonieorkest, terwijl de ander juist meer van pop, jazz of wereldmuziek houdt. Daar houd ik rekening mee. Iedereen krijgt een eigen routeplan met goede technische onderbouwing als basis. Gelukkig ben ik op muziekgebied van veel markten thuis. Ik heb in allerlei ensembles en orkesten gespeeld en kan leerlingen van alles aanbieden: van klassiek tot jazz, maar ook heel swingende groovy muziek. Ik hou niet van hokjesdenken.’

Wat geeft jou energie bij het lesgeven?

‘Geen enkele dag is hetzelfde, iedere leerling komt met een ander verhaal binnen en met zijn of haar eigen energie. Dat vraagt veel schakelen en dat past bij me. Het leukste vind ik om les te geven zonder een te vast omlijst plan. Natuurlijk zijn er terugkomende thema’s en oefeningen die erbij horen, maar ik geef ook veel ruimte aan spontaniteit en muzikaliteit. Daarbij vind ik het geweldig als een leerling tijdens de eerste keer basspelen een lach op het gezicht krijgt van de trillingen van het instrument, die je helemaal door je buik heen voelt. Het mooiste aan de contrabas vind ik dat je lichamelijk zo in contact staat met het instrument’.

Op welke manier komen de technieken aan bod?

‘Ik hamer op een goede techniek en voel me daar verantwoordelijk voor. Daarnaast vind ik het belangrijk dat leerlingen van alles uitproberen en plezier hebben bij het spelen. Het bijzondere aan Scholen in de Kunst is de zeer uitgebreide collectie contrabassen, we hebben ze in zeer klein formaat, dus je kunt al jong starten. Mijn jongste leerling is zeven jaar: hoe speciaal is dat! Het fijne aan dit instrument is dat je al heel snel samen kunt spelen. Ook daarvoor heeft deze muziekschool veel mogelijkheden.’

Wat maakt dat de contrabas zo bij jou past?

‘Dit instrument geeft echt uiting aan mijn persoonlijkheid. De contrabas is een dienend instrument dat de grondlaag van een symfonie of muziekstuk vormt. De contrabas vormt de lage frequentie, de basis van een ensemble, die er altijd is. Ik treed zelf niet graag op de voorgrond, maar zie wel de meerwaarde van het continue aanwezig zijn. Het mooiste compliment dat iemand me ooit gaf was: ‘Jij speelt totaal vanuit muzikaliteit en niet vanuit ego.’ Die attitude wil ik graag meegeven aan mijn cursisten.

Heb je nog een missie als docent?

‘Absoluut. Jammer genoeg kende ik zelf vroeger niet veel vrouwelijke bassisten en miste ik weleens een voorbeeld. In ons land zijn nog vaak de mannen in de meerderheid als contrabasspeler, terwijl dat bijvoorbeeld in landen als Spanje niet zo is. Ik wil daarin graag een rolmodel zijn voor meisjes, zodat ze zien dat vrouwen dit instrument zeker kunnen bespelen!’

Wist je dit al over Rebecca?

Zij toerde als jonge contrabassist door heel Europa en speelde zelfs in Shanghai met het European Union Youth Orchestra (EUYO).

Ervaring

Rebecca Fransen begon als negenjarige met de contrabas en speelde jarenlang in het Jeugdorkest Nederland en Nationaal Jeugdorkest. Ze studeerde Klassiek Contrabas met als bijvak Jazz aan het Conservatorium van Amsterdam. Hierna studeerde zij aan de Robert Schumann Hochschule te Düsseldorf. Rebecca rondde haar Master Orchester Cum Laude af bij de befaamde contrabassist Rick Stotijn. Ze speelde als solobassist ook in het Zweedse kamerorkest Musica Vitae. Naast het lesgeven heeft Rebecca een vaste baan bij Phion, Orkest van Gelderland & Overijssel. Ook remplaceert zij in verscheidene orkesten en ensembles door heel Nederland. Rebecca bespeelt een prachtige Harrie Jansen contrabas.

Bekijk en beluister Rebecca in deze opname.

Sander van Berkel

‘De wens van de cursist staat voorop’

Wat vind je belangrijk als docent cello?

“Bij het aanleren van de cello staat plezier voorop. De lessen zijn over het algemeen heel gezellig, ik zorg ervoor dat mensen zich op hun gemak voelen. Ook vind ik het belangrijk dat de wens van de cursist wordt ingewilligd. De een wil meer popmuziek spelen, de ander klassiek, daar pas ik de les met genoegen op aan. Ik vraag altijd goed uit wat het doel is van iemand: wat wil je bereiken? Daar werken we dan naartoe.”

Wat valt op aan jouw manier van lesgeven?

“Ik kijk altijd goed naar hoe een cursist in elkaar zit en hoe het aanleren van het instrument bij die persoon werkt. Natuurlijk heb ik een globaal gestructureerde aanpak, maar je kunt een instrument wel op twintig verschillende manieren aanleren. Daarom is het echt belangrijk dat je ontdekt welk knopje bij iemand werkt. Dat verschilt per leerling. Zelf haal ik veel plezier uit het lesgeven, omdat ook ik nog altijd bijleer. Als je teruggaat naar de basis van het aanleren, moet je goed begrijpen wat je zegt en voordoet. Mijn motto is altijd: als iemand het niet snapt, dan heb ik het niet goed uitgelegd.”

Je bent zelf uitvoerend musicus, wat merken de cursisten daarvan?

“Omdat ik heb gespeeld in orkesten en ensembles over de hele wereld, bezit ik een stijlendoos die oneindig is. Door veel gevarieerde muziekstijlen te spelen, groeien mensen door naar een hoger spelniveau. Ik ben niet iemand die zich op bepaalde ervaringen voorstaat, maar ik deel weleens bijzondere dingen die ik meemaak. Als ik net de Mattheüs Passie heb gespeeld, vertel ik daar iets over. Onlangs heb ik muziek ingespeeld bij een digitaal kunstwerk voor een museum in Madrid, met dat soort voorbeelden hoop ik cursisten te inspireren en enthousiasmeren.”

Je bent groot voorstander van samenspel, leg eens uit?

“Het mooie van les krijgen bij Scholen in de Kunst is het grote aanbod aan samenspeelmogelijkheden. Er zijn diverse ensembles en orkesten van jong tot oud. Er zit voor de kinderen een heel opleidingstraject achter, dat is bijzonder. Samenspel vind ik belangrijk om te leren hoe je dat doet, maar ook om te ervaren hoe gezellig en inspirerend dat kan zijn. Zonder samenspel is het aanleren van een instrument een stuk moeilijker en gaat het veel langzamer. Dus ik help graag mee met de orkesten.”

Wist je dit al over Sander?

Hij houdt erg van auto’s, die liefde begon nadat hij van zijn celloleraar een modelauto kreeg.

Achtergrond

Sander van Berkel komt uit Amersfoort en studeerde onder andere bij Michel Dispa en bij Paul Uyterlinde rondde hij zijn Masterstudie cello af. Daarna studeerde hij bij professor Alexander Hülshoff in Essen en aan het Orchesterzentrum NRW. Sander geeft kamerconcerten met het Gaudi Kwartet en remplaceert regelmatig bij beroepsorkesten. Ook speelde hij solo met een aantal orkesten. Sander speelt op een cello gebouwd door Jaap Bolink. Als docent is hij verbonden aan Scholen in de Kunst.