Saxofoonles

Rombout Stegink

Daphne Balvers

'Ineens de klank van een ‘echte’ saxofonist'

Achtergrond
• Daphne begon haar opleiding saxofoon aan het conservatorium van Hilversum en studeerde Cum Laude af in Amsterdam.
• Als uitvoerend musicus speelde ze onder meer in het Amsterdam Saxophone Quartet, met musici als Jaap van Zweden, Han Bennink en Daniël Wayenberg.
• Sinds 1999 geeft Daphne les op Scholen in de Kunst.
• Ze leidt de Saxoholics, het ensemble van Scholen in de Kunst voor gevorderde saxofoonleerlingen.
• Daphne speelt in The Sprockets, een filmbegeleidingsorkest.

Als docent
‘Ik ben heel geduldig denk ik. En ik vind het leuk om mijn leerlingen op elk niveau uit te dagen, over een streep te trekken. Ik laat ze graag iets proberen waarvan ze zelf denken: dat gaat nooit lukken. Iets buiten hun comfortzone: ietsje moeilijker, uit het hoofd, of improviseren. En ik laat ze kennis maken met verschillende muziekstijlen.’

De les
‘Mijn manier van lesgeven is afhankelijk van de leeftijd, de capaciteit en van het karakter van de leerling. Ik volg geen standaardmethode. In het begin werken we aan klank, niet meteen met noten lezen. Daarna spelen we eenvoudige stukjes, vaak uit een boek met een audiotrack waarin allerlei stijlen aan bod komen. Pubers stimuleer ik vooral om zelf dingen in te brengen. Ik wil dat ze plezier hebben tijdens de les, zodat ze zich daarna telkens weer voornemen te gaan oefenen – of dat er dan van komt of niet...’

Klank
‘Ik vind het belangrijk dat leerlingen leren luisteren naar hun klank. Wat gebeurt er met je toon? Als je bijvoorbeeld op saxofoon jazz of pop speelt, horen daar bepaalde klankeffecten bij. Ik speel voor en geef tips, maar ze zullen zelf op zoek moeten. Het is zoals een taal leren: wat doe je met je mond om een bepaalde klank te krijgen? Geweldig als leerlingen na een tijdje merken dat ze het niveau van een muziekschool leerling ontstijgen. Ineens horen ze iets wat ze alleen kennen van “echte” saxofonisten, professionals. Dat geeft zelfvertrouwen!’

Samenspel
‘Aan pubers vraag ik regelmatig: “Zit je al in een bandje? Heb je geen klasgenoten met een bandje?” Ik vind het belangrijk dat mijn leerlingen samenspelen. Beginners kunnen zich aansluiten bij een van de vele muziekverenigingen in Amersfoort. En als ze eraan toe zijn, stuur ik ze naar de Flexband: een band van Scholen in de Kunst met allerlei blazers. Tijdens de lessen zelf laat ik ze ook in kwartetten spelen, daar is veel prachtig repertoire voor.’

Geluksmomentjes…
‘Als het lukt om leerlingen verder te brengen dan ze zelf verwachten. De zelfvertrouwen-boost die ze dan krijgen, vind ik prachtig om te zien!’

Jaap Dijkhuizen

‘Leerlingen die juist op een concert de pannen van het dak spelen’

Achtergrond
• Jaap studeerde klassiek saxofoon aan de conservatoria van Hilversum en Amsterdam. Daarnaast volgde hij compositieleer in Den Haag en Amsterdam.
• Sinds 1999 geeft hij les bij Scholen in de Kunst. 

Als docent 
‘Muziekles geven is maatwerk. Bij iedere leerling zoek ik de juiste aanpak. Bij de een ben ik geduldig en rustig en bij de ander zeg ik: “Kom op, meters maken en opschieten.” Dat verschilt ook van week tot week. Ik merk dat leerlingen echt een sprong maken als ze voelen dat ik het belangrijk vind dat zij het naar hun zin hebben en dat ik er oprecht blij van word als ze vooruitgaan. Als ik dat benoem – ik strooi niet met complimenten, dan heeft het impact!’  

Les 
‘Veel leerlingen heb ik van hun 8e tot hun 18e, in die jaren kun je veel doen! Ik wil dat ze zich daarna zelfstandig redden op hun instrument. En ik zorg dat ze in aanraking zijn gekomen met een breed spectrum aan muziekstijlen. Van klassiek, ook van vóór de saxofoon (Bach en Beethoven), tot jazz en pop. Alleen als ik merk dat een leerling veel feeling heeft met improviseren, stuur ik hem naar iemand anders die dat beter kan. Het is zo leuk te merken als iemand zich helemaal thuis gaat voelen in een bepaald soort muziek. Er komt persoonlijkheid naar voren, ze gaan smaak ontwikkelen. Dat is voor de leerling zelf een prettige ervaring!’ 

Samenspelen  
‘De leerlingen hebben individueel les, maar ik vorm zo snel mogelijk kwartetjes en triootjes. We hebben hier verschillende maten instrumenten (bariton, tenor, alt, sopraan) en kinderen kunnen die vanaf een bepaald niveau makkelijk uitproberen. Samenspelen is essentieel om de motivatie vast te houden. Er komt een moment dat een leerling veel meer zou moeten studeren om progressie te boeken, maar daar zijn de agenda’s te vol voor. Dan moet het over een andere boeg en voeg ik groepen bij elkaar. Zo ontwikkelen leerlingen zich op een ander gebied: luisteren en samenspelen. En ze hebben vooral veel plezier, het sociale aspect stimuleert enorm.’ 

Studeren 
‘Er moet wel gestudeerd worden, daar ben ik helder over! Liefst gestimuleerd door ouders. Die willen vaak wel, maar er is steeds minder tijd om samen te studeren. Je moet gewoon oefenen, herhalen. Is saxofoon altijd leuk? Nee! Ik zeg weleens: “Denk je dat ik alles zomaar kan? Joh, vanmorgen nog, minstens 1000 keer heb ik dat loopje gespeeld en ik kan het nóg niet! Maar weet je, nu ga ik het nog 1000 keer doen, dan kan ik het en ben ik wel de koning!” Dan kijken ze me aan… Als leerlingen ervaren dat ze echt door die weerstand heen moeten - dat de beloning groot is, dan zetten ze die stap de volgende keer sneller. Dat proces komen ze ook tegen op andere gebieden op hun weg naar zelfstandigheid: weerstand, doorzetten en overwinnen. Je krijgt vertrouwen als je weet waar je het voor doet en als je het al een paar keer hebt meegemaakt.’ 

Geluksmomentjes… 
‘Ik vind het altijd leuk en interessant mijn leerlingen te horen voorspelen. En geweldig als ze juist tijdens een concert de pannen van het dak spelen.’