Beeldhouwen & boetseren, alle niveaus

Erica van Seeters

Achtergrond
• Erica studeerde in 1993 af aan de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht: ruimtelijke vormgeving specialisatie steen, met eerstegraads handvaardigheid.
• Ze werkt als beeldend kunstenaar vanuit haar eigen atelier.
• Sinds 1985 geeft Erica les, vanaf 2017 bij Scholen in de Kunst.

Als kunstenaar
‘Naast het lesgeven werk ik als beeldend kunstenaar. Ik maak ruimtelijke objecten en reliëfs in steen, etsen en tekeningen. Gefascineerd door de relatie tussen vorm en ruimte, vind ik de uitspraak van Aristoteles heel inspirerend: ‘Er is geen ledige ruimte.’ Ruimte is iets dat we niet zien, maar dat er wel is – in de vorm van licht en donker, energievelden, geluid. Vanuit deze filosofische invalshoek ontstaat mijn werk.’

Als docent
‘Bij het doceren leer ik cursisten bewuster waarnemen. Ik wil hen langer laten stilstaan bij de vormen om hen heen. Dat is een verrijking: je gaat anders kijken – naar bloemen, naar dieren en het is een mooie tegenhanger van het vaak vluchtige waarnemen in deze tijd. Als mensen open leren kijken, zonder vooroordelen, gaat er vaak een wereld open. Je leert ‘achter’ een vorm te kijken en je af te vragen waar een bepaalde vorm een uitdrukking van is.’

Bewustwording
‘Hoe leer ik anderen bewuster vormen waarnemen? Door figuren te draaien, op z’n kop te zetten, door te kijken wanneer iets zwaar oogt, of juist licht, en door te laten zoeken naar de essentie van een vorm. Ik wijs ook op krachtenvelden rondom vormen. Wat doet een vorm in de ruimte? Niks is statisch - denk aan een bol en een kubus die je op verschillende afstanden van elkaar houdt. Wat gebeurt er met de tussenruimte wanneer je de twee uit elkaar trekt, wanneer is er nog een spanningsveld en wanneer zijn ze juist niet meer ‘in gesprek’. Het is voelbaar wanneer een vorm nog zeggingskracht heeft ten opzichte van een andere vorm in de ruimte.’

Techniek
‘Met een oefensteen leren cursisten de basistechniek en kunnen ze ruimtelijk gevoel ontwikkelen. Je moet geduld leren hebben: werken met steen en boetseren vraagt om vertragen, kijken en op je in laten werken.

Om de groep te inspireren, neem ik foto’s en voorbeelden mee waar we over praten. Ik vraag ook wel eens een model, voor portret- of modelboetseren. Dan kijken we hoe we een houding kunnen abstraheren – niet zozeer in detail gaan, maar een houding terugbrengen tot een basisvorm, tot de essentie van het figuur.’

Eyeopener
‘Tijdens de les voel ik me als een kameleon. Cursisten werken in principe zelfstandig, daar ga ik in mee door te kijken wat hen beweegt en wat hun vraag is. Vervolgens bedenken we wat een volgende stap kan zijn. Tegelijkertijd geef ik opdrachten – aan wie wil, om het vormgevoel verder te ontwikkelen. Ik laat ze ook geregeld bij elkaar kijken. Wat anderen zeggen, kan een eyeopener zijn waardoor je eigen ontwikkeling sneller gaat – dat is het mooie van werken in een groep.’

Geluksmomentjes…
'Als het ‘zoemt’ in de ruimte omdat iedereen lekker bezig is met zijn eigen creatie. En als mensen boven zichzelf uitstijgen en het zelfvertrouwen groeit. Of als ik iemand hoor kirren: ‘Goh, heb ík dat gemaakt?’ Daar geniet ik van!’