Bespeel je een instrument dan wil je natuurlijk samen met anderen muziek maken in een orkest. Je bent bij de Muziekschool van Scholen in de Kunst aan het juiste adres. Je bent van harte welkom bij één van onze Amersfoortse orkesten. Schrijf je in en ontdek het plezier van samen muziek maken!
Naast onze orkestladder – juniorenorkest, jeugdorkest, symfonieorkest- bieden we ook het Keistedelijk Opleidings Orkest, speciaal voor harmonie en fanfare instrumenten. Informatie daarover vind je hier.
De orkesten van onze orkestladder repeteren op woensdag in de St. Franciscus Xaveriuskerk in het centrum van Amersfoort. Na inschrijving word je ingedeeld op leeftijd en instrument.
Muziekleerlingen van onze Muziekschool kunnen gratis deelnemen aan één of meerdere van onze orkesten. Ook leerlingen van andere muziekscholen in Amersfoort, Soest en Leusden zijn van harte welkom om mee te spelen in onze orkesten. In veel gevallen is deelname kosteloos. Neem voor informatie contact met ons op.
Juniorenorkest > 8-12 jaar
‘Als leerlingen een beetje verliefd worden op de trompet…’
Achtergrond
• Liesbeth studeerde Muziekwetenschappen in Utrecht; had een eigen muziekuitgeverij, en besloot pas daarna professioneel verder te gaan met de trompet. Ze behaalde haar diploma docerend musicus in 2004 en studeerde HaFa-directie aan het Artez conservatorium Arnhem.
• Liesbeth geeft sinds 2004 trompetles bij Scholen in de Kunst.
• Ze dirigeert daarnaast onder meer het Kei Stedelijk Opleidingsorkest.
Als docent
‘De leerling en ik hebben allebei iets met de trompet, die gemeenschappelijkheid is mijn uitgangspunt. Vervolgens zie ik mijzelf als iemand die het leren beheersen van het instrument begeleidt, coacht. Daar is geen specifieke manier voor. De weg hangt af van de leerling, wat zoekt een leerling? Wat vindt hij? En wat brengt hij zelf in? Ik richt me op de zelfstandigheid van leerlingen, ongeacht of ze ‘goed’ zijn in trompetspelen of niet - ik wil dat ze het gevoel krijgen iets te beheersen en dat ze daarvan kunnen genieten. Het verschil tussen de leerlingen maakt lesgeven juist zo boeiend.’
Ruimte geven
‘Meestal begin ik bij kinderen met lekker uit het hoofd spelen. Maar als ze meteen nieuwsgierig zijn naar de nootjes, beginnen we daarmee. Vervolgens wil ik leerlingen vooral de ruimte geven dingen te doen die niet per se in ‘het boekje’ staan. Uiteraard is het bijbrengen van de basistechniek van het trompet spelen het essentiële onderdeel van het speel-leerproces. Maar het is zo mooi als iemand komt met iets wat ik niet verwacht, of zegt: “Kijk eens wat ik kan op de trompet!” Dan weet ik: daar ga ik op aansluiten! Vervolgens zijn er zoveel methodes waar we mee kunnen werken, ik kijk altijd wat past. Dat houdt kinderen gemotiveerd en enthousiast.’
Oefenen
‘Ik geef aan wat leerlingen thuis kunnen oefenen, maar als ze terugkomen met wat anders - ook prima. Ik hoop dat ze doen wat mogelijk is, en vooral dat ze spelen vanuit eigen enthousiasme. Lukt dat niet, dan kan ik ze vaak helpen – samen met ouders kan ik de trukendoos opentrekken. Bijvoorbeeld een roostertje maken, dat vinden vooral pubers fijn. Maar ook bij hen werkt eigen verantwoordelijkheid het beste, zelf de kick ervaren van mooi spelen. Ik spreek wel eens af dat we even helemaal niks thuis oefenen, alleen maar op les. Dan zegt de puber al snel: “Ik wil toch wel íets doen!” Als jongeren bang zijn trompetspelen niet te kunnen combineren met bijvoorbeeld de brugklas, stel ik ze gerust en werken we lekker op de les en dan komt het oefenen ook weer. Voor leerlingen uit de HaFa-wereld die zelf graag een examen willen doen, of leerlingen die naar concoursen gaan maak ik afspraken over wat er van ze gevraagd wordt.’
Samenspelen
‘Ik kom zelf uit de uit de wereld van de harmonie en fanfare, en in mijn studententijd speelde ik in symfonieorkesten. Met die achtergrond stimuleer ik het samenspelen graag, vaak is het sociale aspect heel motiverend. Bij de leerlingen die van de harmonie en fanfare komen, gaat dat vanzelf. Er zijn ook kinderen die liever alleen, puur met hun instrument bezig willen zijn. Het kan hen helpen in het dagelijks leven: leren doorzetten, of als afleiding, of gewoon omdat ze het fijn vinden om te doen.’
Geluksmomentjes…
‘Er zijn zoveel dingen waar ik blij van word! Het enthousiasme van de kinderen; als leerlingen vrolijk de deur uitgaan; als ze met iets onverwachts komen. Of als ik zie dat leerlingen een beetje verliefd worden op de trompet.’
‘Bij mij leer je musiceren van binnenuit’
‘Docent zijn betekent voor mij cursisten helpen muzikant te worden. Bij mij draait alles om speelplezier en positief leren. Ik laat cursisten graag zelf ontdekken. Zo worden het zelfstandige musici. Ik wil mensen graag helpen en vraag tijdens de les vaak wat ik kan doen om de ander verder te brengen. Mijn dag is goed als de leerling blij de les uit gaat.’
‘Als docent zocht ik naar een manier hoe je het beste de hoorn kunt leren bespelen. Die kennis vond ik tijdens de master muziekeducatie volgens Kodály, die uitgaat van auditief leren. Dat loste bij mij zoveel dingen op bij het hoorn spelen. Alles viel op z’n plek: zo had ik het ook willen leren. Daarna heb ik die aanpak vertaald naar mijn eigen hoornmethodiek voor beginnende leerlingen, waarin ze spelenderwijs een innerlijke klankvoorstelling voor de natuurtonen ontwikkelen. Het mooie is dat technisch het instrument leren bespelen en musiceren zo samenkomen.’
‘Voor mij is het belangrijk dat cursisten kunnen experimenteren en dingen kunnen uitproberen. Iemand die musiceert wil iets vertellen met zijn instrument aan de luisteraar. Dat leer je niet uit boekjes of door eindeloos noten te leren en toonladders te oefenen. Ik heb ontdekt dat het gaat om musiceren van binnenuit, wat wil zeggen dat je speels en met je gevoel het instrument volgt.’
‘In de les betekent dit dat ik samen met jongere leerlingen veel zing en ik ook luistervragen stel, zodat ze hun zogeheten ‘binnenoor’ ontwikkelen. We lopen door de ruimte, dansen, springen en doen muzikale spelletjes. Allemaal in een sfeer waarbij ze zich op hun gemak voelen. Naast opdrachten geven, ga ik graag in dialoog met de leerling. Zo ontdekken ze hun eigen ideeën en creativiteit. De leerling staat centraal; ik kijk echt naar wat iemand nodig heeft. Geen enkele les is hetzelfde, dat houdt het gevarieerd en interessant en past goed bij de tijdgeest.’
‘Ik vind het belangrijk dat cursisten heel breed worden opgeleid. Je wordt muzikant en dat doe je niet door alleen de techniek aan te leren. Het gaat om innerlijke klankvoorstelling, om zelf leren voelen en ervaren. Het effect hiervan is dat leerlingen de lessen leuk blijven vinden. Als je vanuit je gevoel speelt, ontstaat er vanzelf iets nieuws. Ze leren om zelf betekenis te geven aan hun muziek, maken eigen muzikale keuzes en kunnen zich daardoor muzikaal uitdrukken op hun instrument.’
Klaske heeft twee jonge golden retrievers, waar ze veel mee speelt, wandelt en die ze traint.
Klaske de Haan viel als 5-jarige al voor de hoorn als instrument, toen ze de fanfare voorbij zag komen. Na enkele jaren trompet begon ze als 12-jarige met hoorn spelen. Het warme geluid past bij haar. Ze studeerde hoorn aan de conservatoria van Groningen, Den Haag en Tilburg. En specialiseerde zich daarna in muziekeducatie en pedagogiek. Ze haalde vervolgens de Master Music Education according to the Kodály concept. Als hoornist werkte ze samen met diverse orkesten, waaronder het Residentie Orkest, het Radio Kamerorkest, het Nederlands Philharmonisch orkest, het Rotterdams Philharmonisch orkest en het Balletorkest. Ook speelde ze in diverse kamermuziekensembles.
‘Dat was mooi hè! Nog een keer?!’
Ik wil mijn leerlingen natuurlijk de liefde voor de viool bijbrengen, maar ik zie het ook als mijn taak om ze te enthousiasmeren voor klassieke muziek in het algemeen. Ook wil ik ze graag meegeven hoe waanzinnig leuk het is om samen te spelen, in een orkest, in kamermuziekverband of samen in de les. Als ze dat in hun hart sluiten, dan blijft muziek voor altijd bij hen.
Daarnaast leren ze nog zoveel meer: oefenen en doorzetten in een tijd van appjes sturen en hup, meteen resultaat hebben. Het besef dat je soms eindeloos moet herhalen voordat je iets bereikt, maar dan ook verrast kunt worden door het resultaat. Dan laat ik ze iets spelen dat ze even geleden heel moeilijk vonden: “Weet je nog...? En kijk eens hoe makkelijk het nu gaat!” Ze zullen altijd iets hebben aan dat bewustzijn.
De lessen zijn vrolijk en gezellig en ik probeer mijn enthousiasme zo goed mogelijk over te brengen op de leerlingen. Waar nodig ben ik strikt en wijs ik leerlingen op de afspraken. Viool leren spelen vereist namelijk discipline en het is van belang dat meteen de juiste techniek wordt geleerd. Soms is het dan nodig om te zeggen: die hand moet gewoon zo, dit loopje studeer je op deze manier en wat in het schriftje staat, doe je gewoon – klaar. Dat klinkt misschien streng, maar volgens de kinderen is het vooral duidelijk.’
‘Hoe meer iets voor je gaat leven, hoe makkelijker je het in je vingers krijgt’
Achtergrond
• Annet studeerde in 1990 af aan het Conservatorium van Amsterdam bij Joep Terwey
• Vanaf haar studietijd was ze fagottist in het Radio Kamer Orkest, later de Radio Kamer Filharmonie
• Naast haar orkestbaan werkte Annet op de educatie-afdeling van het Muziekcentrum van de Omroep. Na de opheffing van de Radio Kamer Filharmonie is ze zich gaan richten op muziekeducatie. Ze volgde trainingen zoals ‘Creative music making’, ‘Muziek als vak’ en ‘M4ME’. Annet is betrokken bij de projecten van Hallo Muziek, een organisatie die leerlijnen aanbiedt voor muziekeducatie op scholen
• Via Hallo Wereld geeft ze muziekateliers in de verlengde schooldag in Zaandam Poelenburg
• Annet heeft altijd veel kamermuziek gespeeld. Ze is lid van het ensemble De Bezetting Speelt
• Sinds 2018 geeft Annet fagotles bij Scholen in de Kunst & sinds 2025 is ze dirigent van de blazerssectie van het Jeugd- en Symfonieorkest.
Als docent
‘Als docent wil ik inspireren. Ik realiseer me dat ik vaak een spiegel ben voor mijn leerlingen. We spelen veel samen, ik speel stukjes voor en leer ze luisteren. Daarbij gaat het niet om het nadoen van mijn spel, maar om het ontdekken van eigen talent, op basis van ervaren, uitzoeken en uitproberen. Inspireren is voor mij ook samen naar een concert gaan, of mijn leerlingen laten weten als ik zelf ergens een concert geef. Als ze thuis een keer niks gedaan hebben, zorg ik dat we in de les toch verder komen, muziek maken, door bijvoorbeeld duetjes te spelen. Uiteindelijk wil ik dat ze met glimlach de deur uitgaan.’
Weten wat er klinkt
‘Ik wil mijn leerlingen leren ‘zingen’ op hun instrument. Of het nu drie noten zijn, een klein baslijntje of een voordrachtstuk: klank maken! Met verbinding tussen de noten. Weten wat er gaat klinken. Een toonladder bijvoorbeeld, is niet alleen een vingeroefening. Als je die ‘zingend’ speelt, is er een lijn, een richting. Ik benader alles vanuit musisch denken, ik maak geen onderscheid tussen etudes en voordrachtstukken. Als leerlingen iets ‘droog’ vinden, wil ik ze leren dat het leuk wordt als je er muzikaal iets van maakt.’
Methode
‘De vele trainingen op het gebied van educatie hebben een wereld voor me geopend. Wat ik bijvoorbeeld geleerd heb in de cursussen over Kodaly neem ik graag mee in de les voor beginners: spelen zonder noten, werken met liedjes die de kinderen kennen en uitgaan van de klankvoorstelling in plaats van de geschreven noten. Ook volwassenen wil ik leren niet meteen te beginnen met spelen als ze een partij voor het eerst spelen. Eerst even rustig kijken. Wat zie je, en wat kun je al zeggen van het stuk? Misschien eerst een beetje zingen, een mentale voorstelling maken.’
Oefenen
‘Wetende dat ik zelf vroeger “maar wat deed” bij het studeren, wil ik mijn leerlingen helpen met gemotiveerd en effectief thuis oefenen. Ik heb veel aan het boek van mijn zusje Wieke, ‘In de muziek’, over muziek, studeren en het brein. Veel musici van mijn generatie hebben nooit echt leren oefenen. Verder komen is niet alleen een kwestie van harder en meer studeren. Als bijvoorbeeld een loopje stagneert, kan je vaak beter naar een andere manier van spelen zoeken, dan het honderd keer over te doen. Dan kom ik weer op de klankvoorstelling: hoe meer iets voor je gaat leven, hoe makkelijker je het in je vingers krijgt.’
Wat zijn je geluksmomentjes?
‘Als leerlingen meer kunnen dan ze denken. Ze worstelen ergens mee, we proberen het eens op een heel andere manier en dan de verbazing: wat klinkt dat prachtig! Ik geniet ook van zo’n groepje samen musicerende pubers – ik moet ze vaak wel een beetje bij de les houden, maar als het dan lekker gaat, denk ik: wat is dat leuk, lesgeven!’
'De cultuur van een orkest kenmerkt zich door elkaar steunen en aardig zijn voor elkaar'
“Ik ben een klassiek geschoolde contrabassist en heb altijd in orkesten en ensembles gespeeld. Maar na mijn afstuderen was ik er niet naar op zoek om vast lid worden van een professioneel orkest. Op het conservatorium had ik wel al kennisgemaakt met dirigeertechnieken en toen viel eigenlijk het kwartje. Inmiddels ben ik fulltime jeugddirigent. Wat ik vooral leuk vind aan werken met kinderen is dat ik hen heel veel tools kan geven om betere muzikanten te worden en zij op hun beurt geven mij weer energie.”
“De energie en het enthousiasme als eerste. Muziek maken is een ambacht en het is ook persoonlijke groei. Spelen in een orkest betekent dat je niet alleen leert om voor jezelf op te komen, maar ook om compromissen te sluiten. Als jonge muzikanten in een orkest ontdekken dat een compromis sluiten positief kan uitvallen dan is dat goed voor de samenwerking, voor het samen spelen. De cultuur van een orkest kenmerkt zich door onderlinge steun, aardig zijn voor elkaar, groei en het allemaal oké vinden dat we fouten maken. Als die energie wordt gestroomlijnd dan durven de orkestleden ook meer en zo ontstaan er hele mooie dingen, met meer passie en meer gevoel.”
“Ik ben vrij energiek en grappig. Ik kan ook serieus zijn, maar er moet veel energie vloeien in de ruimte waar muziek wordt gemaakt. Kijk, als dirigent speel ik zelf geen instrument, ik maak geen geluid, dus ik moet wel de fysieke aspecten van de orkestleden spiegelen en sturen om ze gelijk te laten spelen. Dus ik ben misschien wel een beetje een stuiterbal, ja. De repetities zijn een tikkeltje onorthodox. Soms vraag ik of iedereen staand wil spelen want zittend muziek maken is niet altijd productief. Of ik nodig een van de kinderen uit op de bok. Of ze mogen geen bladmuziek gebruiken en moeten uit hun hoofd spelen. En soms gooi ik de orkestopstelling ook wel eens helemaal om. Het is een beetje experimenteel, maar op deze manier komen ze even uit hun hoofd en kunnen we focussen op wat voor muziek we willen maken en samen iets moois creëren.”
“Natuurlijk heb ik grote waardering voor beroemde dirigenten zoals Leonard Bernstein en andere grote internationale namen. Maar hoewel dit meesters in hun ambacht zijn, zij zijn niet echt mijn inspiratie. Ik krijg vooral energie van mensen die ik persoonlijk ken. Dus mijn dirigentenhelden zijn de leider van het jeugdorkest in Den Haag, Lex Blankenstijn. Hij is veel kalmer dan ik zelf ben, dus als ik hem channel komt er rust in de repetities. En ik heb ook veel bewondering voor Leonard Evers van het Nationaal Jeugdorkest. Hij is een stuiterbal die passie losmaakt in de orkestleden, net als ikzelf.”
• Orrin doet aan boogschieten en speelt ook wedstrijden op nationaal niveau.
• Als er sneeuw op de piste ligt, pakt Orrin zijn snowboard (ook na dit interview vertrok hij linea recta naar de sneeuw).
De nieuwe chef-dirigent van het Concertgebouworkest
luister naar jong talent uit Europa
Dat verschilt dus wel eens
Het Juniorenorkest van Scholen in de Kunst bestaat uit ongeveer 65 kinderen in de leeftijd van 8 tot 12 jaar. In dit orkest voor de jongste instrumentalisten, wordt op meeslepende muziek het samenspelen aangeleerd. Dirigenten: Stieneke Nagel en Klaske de Haan.
Het Jeugdorkest van Scholen in de Kunst bestaat uit ongeveer 50 kinderen in de leeftijd van 10 tot 14 jaar. Het orkest speelt naast klassieke muziek ook veel filmmuziek en af en toe echte swing. Dirigent: Jan Schoonenberg.
Het Symfonieorkest van Scholen in de Kunst bestaat uit ongeveer 65 jongeren in de leeftijd van 12 t/m 20 jaar. Het orkest heeft een symfonische bezetting en een veelzijdig repertoire, van klassiek tot pop. Dirigent: Jan Schoonenberg.
Als je op muziekles zit bij Scholen in de Kunst is er altijd plek in een orkest, ongeacht je niveau of het aantal lesjaren. Dus ook voor beginnende leerlingen is er plaats. Sterker nog, we stimuleren onze leerlingen om direct aan een orkest deel te nemen. Daarom is deelname gratis.
In een klein (kamer)orkest bestaat de basisbezetting uit: 2 hobo’s, 1 fagot, 2 hoorns, 4 eerste violen, 4 tweede violen, 2 altviolen, 2 cello’s en een contrabas. In totaal 18 musici. Een groter kamerorkest heeft ook plaats voor fluiten, klarinetten, trompetten, pauken en meer strijkers. In totaal zo’n 34 personen. Een symfonieorkest varieert van 60 tot 126 musici. Het verschil met een kamerorkest is dat van bovengenoemde instrumenten er meer aanwezig zijn en deze worden aangevuld met saxofoons, trombones, tuba’s, slagwerk en harpen.