Houd jij er van om je te verkleden en op te treden voor anderen? Dan zijn onze toneellessen echt iets voor jou. Of je nou een groot talent bent of het gewoon leuk vindt om te doen, of je nou al heel veel gespeeld hebt of voor het eerst op het toneel staat: iedereen kan meedoen! In de lessen zijn spelplezier, samenwerking en fantasie het belangrijkst.
De jongste theaterleerlingen kruipen in de rol van prinsessen, piraten, paarden, draken en nog veel meer. We gaan in onze verbeelding op reis naar kastelen, diep in de zee, het donkere oerwoud en elke les is een avontuur. Onder begeleiding van een enthousiaste docent leer je samenspelen, verschillende emoties spelen en hoe je het verhaal van een toneelstuk opbouwt met de drie W's: Wie, Wat en Waar.
Met kinderen vanaf groep 7 gaan we aan de slag met het spelen van rollen en het maken van scenes. We werken zowel met bestaande teksten als met improvisatie, dat is het ter plekke verzinnen van je eigen tekst of actie.
Je leert hoe je spanning opbouwt, hoe je samenspeelt en hoe je de ruimte gebruikt. Je leert werken met je stem, je lichaam en je fantasie.
Voor toneelbeesten is dat natuurlijk noodzakelijk, maar het zijn vaardigheden die je ook op andere momenten kunt gebruiken. Dus niet alleen als je op het podium staat, maar ook als je een spreekbeurt houdt in de klas.
Toneelspelen doe je nooit alleen maar altijd samen met je groepsgenoten. Je leert veel van het kijken naar elkaar en geeft elkaar tips en tops. Vaak maak je nieuwe vrienden in je toneelgroep.
Eén van de 35 lessen is voor de eindpresentatie. Daar laat je aan het publiek zien wat je allemaal geleerd hebt. De docent bepaalt samen met de groep wat de eindpresentatie wordt. Dat kunnen scenes zijn met tekst, zelf gemaakte stukjes of een verzameling van de mooiste momenten uit de lessen.
Aan een eindpresentatie doen meerdere groepen mee. Het is dus niet alleen laten zien, maar ook kijken naar anderen.
'Mijn lessen zijn één grote theatrale speeltuin'
“Ik kom meestal met een bak aan positieve energie de les binnen. Die uitstraling vind ik belangrijk, omdat het gelijk de toon zet voor de les. Ik hou van nieuwe dingen ontdekken in de les, maar ik vind vakdidactiek ook belangrijk. Ik ben zelf heel transparant. Ik heb altijd een open houding maar de cursisten, zodat ze makkelijk kunnen vertellen wat hen bezighoudt en wat ze belangrijk vinden. Buiten mijn lessen sta ik ook altijd open voor van alles en iedereen. Door die blik hoop ik dat ze alles aan me durven vragen.”
“Met elke groep is het altijd weer even zoeken wat ze fijn vinden. Soms heb ik een groep die alles durft, maar ik maak ook mee dat er cursisten tussen zitten die meer verlegen zijn. Dan is het de kunst om goed aan te sluiten, te luisteren wat ze willen en nodig hebben. Ik pas mijn lessen echt aan de groep aan, ik maak ruimte voor hun eigen ideeën. Af en toe is het net één grote theatrale speeltuin waarin we met elkaar aan de slag gaan.”
“Het mooie aan mijn vak is dat er in de lessen heel veel speelplezier zit en natuurlijk fantasie en creatiekracht. Daarnaast zorg ik ervoor dat op de achtergrond hun leerdoelen aanwezig zijn: zoals samenspel, reflecteren, een scène leren opbouwen en positieve feedback geven aan elkaar. Zodra ik merk dat ze alle technieken onder de knie hebben, dan werken we toe naar een voorstelling. Ik moedig ze aan allerlei ideeën aan te dragen, die ik vervolgens ga theatraliseren. Het is fijn als ze voelen dat het stuk echt van hun is, maar tegelijk moet het ook een kop en een staart hebben.”
“Dat is zo leuk. Als we aan een voorstelling werken, brengt dat weer een heel andere sfeer met zich mee. De cursisten ervaren pieken en dalen. Ze moeten dan durven, het echt doen. Het is erg fijn om naar een voorstelling toe te werken, want het geeft focus. Je ademt even met elkaar een aantal weken dezelfde energie in. En dan bij de echte dag: de totale ontlading. Geweldig. Dat blijft een magisch moment, voor de spelers, het publiek en voor mij als docent.”
Tijdens een van haar reizen ging ze eens op de foto met een heel beroemde Spaanse acteur, maar ze wist op dat moment helemaal niet wie dat was. Ze heeft nog steeds zijn handtekening.
Karen Savert volgde de opleiding tot docent Theater bij Artez in Zwolle. Daarna ging ze aan de slag als freelance docent en werkte bij verschillende culturele instellingen. Ze is productieleider en acteur bij Theater AanZ, een sociaal-artistieke theatergroep die belangrijke maatschappelijk thema’s naar theatrale verhalen vertaalt. Zo speelt ze in een voorstelling over homoseksualiteit die getoond wordt op christelijke middelbare scholen om dit onderwerp bespreekbaar te maken. Bij Scholen in de Kunst geeft ze kinder- en jongerentheater en improvisatielessen.
‘Tof om je fantasie even helemaal te laten gaan’
“Ik straal vooral enthousiasme uit en heb veel energie. Dat is niet moeilijk hoor, ik vind dit gewoon een heerlijk vak. Als theatermaker en regisseur ben ik met name bezig met het maakproces en het eindresultaat, het fijne aan lesgeven is dat ik juist meer in het moment kan zijn. Tijdens de lessen ben je namelijk niet altijd met een voorstelling bezig. Zo’n lesuur is veel vrijer. Kinderen en jongeren kunnen ergens helemaal in duiken en hun fantasie en creativiteit alle ruimte geven. Dat begeleiden is fantastisch.”
“Als er tijdens de les iets verrassends gebeurt of als de cursisten aan het improviseren raken. Dat vind ik het leukste. Natuurlijk heb ik een lesopzet, maar ik gooi dat gerust aan de kant als er iets moois ontstaat tijdens de les. Zo waren we pas bezig met een eindvoorstelling over de wereld onder water en toen nam een jongen uit de jongste theatergroep dertien knuffelzeeschildpadden mee naar de les. Dat is natuurlijk geweldig om mee te werken. Het werd een sprankelende les voor alle kinderen.”
“Omdat ik zelf nog geregeld theater maak en ervaring heb met diverse leeftijdsgroepen kan ik putten uit een volle gereedschapskist aan technieken, spelvormen en stijlen. Dat geeft ook veel variatie in de les. Ik wil ze daarbij uitdagen met nieuwe vormen, dus bied ik de ene keer muziektheater en de andere keer bewegingstheater aan. Ik ben altijd positief en geef ze opbouwende kritiek. Niets moet: alles is mogelijk. Dat werkt het beste.”
“Ik geniet juist van de verschillende leeftijdsgroepen. Het fijne van de jongste doelgroep (6 tot 8 jaar) is dat ze nog geen gêne kennen en zich vrij voelen in hun spel. Terwijl de jongeren (14+) juist meer zelf maken en scènes bedenken. Ik kijk altijd aan het begin van de cursus hoe we vlot met elkaar een groep kunnen vormen. Vanuit die veilige setting voelen ze de vrijheid om echt iets van zichzelf aan elkaar en later aan het publiek te laten zien. Dat geeft mij veel energie.”
Maris komt uit Friesland en praat geregeld met kinderen over hun Friese grootouders. En ze is dol op kamerplanten, haar woonkamer staat er vol mee.
Maris de Jong volgde de opleiding tot Docent Theater bij ArteZ in Zwolle. Ze geeft les aan diverse doelgroepen en op verschillende plekken in het land. Zo is ze ook docent aan de mavo voor theater van het Jeugdtheater Hofplein in Rotterdam. Ze maakt en regisseert ook zelf voorstellingen: veelal zijn dat losse projecten met jongeren, zo was ze enige jaren regisseur bij het Groninger Studenten Toneel. Bij Scholen in de Kunst verzorgt ze de theaterlessen voor kinderen en jongeren.
‘Als ik zo’n mooie scène zie, denk ik: inlijsten!’
‘Van leerlingen op de middelbare school - waar theater een verplicht vak is, hoor ik vaak terug dat ik zo enthousiast ben: zelfs als ze het vak eigenlijk ‘stom’ vinden, noemen ze dat aanstekelijk. Ik geloof ook dat ik goed zie hoe ik iemand met de juiste feedback verder kan brengen. Ik ben van oorsprong dramatherapeut en hoewel ik nooit als therapeut gewerkt heb, is mijn waarnemingsvermogen misschien daarom goed ontwikkeld. Zelf spelen in theaterproducties geeft me als docent veel inspiratie.’
Aan het einde van het jaar passen we al het geleerde toe in een eindproductie waar we langere tijd aan werken’
• Lisette studeerde dramatherapie en werkte 5 jaar als groepsleidster in de kinderpsychiatrie.
• Daarna had ze 5 jaar haar eigen theaterbedrijf waarmee ze veel jeugdvoorstellingen maakte en speelde.
• Ze volgde de Kaderregie opleiding en haalde haar master Kunsteducatie.
• Lisette is vakdocent drama en CKV op een middelbare school.
• Sinds 2005 is ze verbonden aan Scholen in de Kunst, ze geeft les aan volwassenen en kinderen. Ook is ze medeverantwoordelijk voor de talentklas theater van Scholen in de Kunst.
• Lisette speelt regelmatig haar eigen solovoorstelling en volgt een verdiepende acteeropleiding op theaterschool de Trap.
• Lisette behaalde in 2023 het diploma 'docerend theatermaker, 1e graads' en start komend jaar met een acteeropleiding aan de Meisner Academie.