Joyce Hellemans

Achtergrond
• Joyce volgde aan de Hoge School voor de Kunsten de Nijverheidsakte Handvaardigheid en Tekenen, destijds in Amersfoort. Later stroomde ze door naar de Kunstacademie voor een eerstegraads lesbevoegdheid tekenen en schilderen.
• Sinds 1987 geeft Joyce les aan Scholen in de Kunst.
• In een atelier in Utrecht werkt zij als beeldhouwer en in een atelier in Vleuten schildert ze. 

Als docent
‘Mijn lessen zijn vooral overdag, met volwassenen voor wie saamhorigheid binnen de groep belangrijk is. Dat past bij mij, want naast het overdragen van vakkennis vind ik het fijn om een mix van mensen te laten samensmelten tot een geheel – zodat het ondanks alle persoonlijke ideeën, wensen en mogelijkheden voelt als één groep. Ik ken inmiddels de meeste cursisten goed, en weet dus dat een bepaalde opdracht voor de een makkelijker is dan voor de ander. Of iemand heeft even geen zin. Ik vind het leuk om iedereen mee te krijgen en over te halen.’ 

De les
‘Bij de schildersgroepen werken we vaak een langere serie lessen met een onderwerp. Ik heb richtlijnen bedacht, maar wil altijd ideeën en wensen van cursisten meenemen. Ik vraag echt hun inbreng. Soms werken we met alle groepen binnen Scholen in de Kunst aan een thema voor een tentoonstelling. Als mensen mee willen doen, bouw ik dat in. Ik leer ze vragen stellen: Wat kun je met het thema? Waar zoek je informatie? Hoe vertaal je je wensen naar wat je gaat doen? En dan: Kun je het ook?’  

Loslaten
‘Ik probeer altijd iets te doen waar iedereen op zijn eigen niveau bij kan aanhaken. Vanuit de vaardigheden die de cursist heeft, ontwikkelen we waarneming en techniek. Essentieel is leren werken op basis van vertrouwen. Aquarelleren vraagt bijvoorbeeld om loslaten, vertrouwen op de uitkomst. Waterverf volgt soms een eigen route, waardoor spontane vormen op onverwachte manier opdrogen. Je kunt niet alles plannen. Dat is lastig voor veel mensen. Onze maatschappij is resultaatgericht – we willen graag alles onder controle hebben. Bij aquarelleren kom je er snel achter dat je niet alles in de hand hebt. Ik leer mensen dat te gebruiken: een onverwachte vorm kan een cadeautje zijn, in plaats van een vlek. Niet meteen wegpoetsen, maar kijken wat je ermee kunt. Open-minded zijn.’  

Eigen handschrift
‘Ik demonstreer zelf veel, dan laat ik ook die losheid zien. Tekenen is minder ‘vloeibaar’ dan aquarelleren. Maar ook daarbij kun je met je krijtje een soort schwung krijgen waardoor een eigen handschrift groeit. Soms zijn mensen bij een stilleven erg gefocust op het laten lijken. Ik probeer ze dan ook bewust te maken van hun persoonlijke inbreng, een eigen handschrift dat ze bij zichzelf gaan herkennen en kunnen gebruiken.’  

Geluksmomentjes…
‘Ik vind het erg leuk als ik een suggestie doe, bijvoorbeeld: begin eens met de achtergrond in plaats van met het onderwerp en mensen zeggen: “Goh, ik zie het ineens! Waarom zag ik dat niet eerder?” Als mijn timing goed is, kan er een wereld voor ze opengaan en geef ik ze vertrouwen mee.’